FAO-Türkiye Ortaklık Programı ve Türkmenistan, buğday pası hastalıklarıyla mücadele etmek için işbirliği yapıyor

Foreks – FAO-Türkiye Ortaklık Programı (FTPP) ve Türkmenistan, Aşkabat’ta, buğday pası hastalıklarının önlenmesi ve yönetimi için bir Ulusal Strateji ve Acil Durum Planı geliştirmeye yönelik iki günlük bir çalıştayı başarıyla tamamladı.

23-24 Temmuz 2024 tarihlerinde gerçekleştirilen çalıştay, FAO-Türkiye Ortaklık Programları tarafından desteklenen “Buğday Pası Hastalıklarının Yönetiminde Bölgesel İşbirliği ve Ulusal Kapasitelerin Güçlendirilmesi (CAC-Rust)” projesinin bir parçasıydı. Proje ile, Orta Asya ve Kafkasya ile diğer buğday üreten bölgelerde gıda güvenliği için önemli bir tehdit oluşturan buğday pası hastalıklarıyla mücadelede bölgesel iş birliğini artırmak ve ulusal kapasiteleri güçlendirmek amaçlanıyor.

Aşkabat’taki Yıldız Oteli’nde yapılan çalıştaya 30’dan fazla katılımcı, uzmanlar, resmi kurum yetkilileri ve paydaşlar katılarak buğday pası hastalıklarının mevcut durumunu, ilgili kapasiteleri değerlendirip, Türkmenistan’da bu hastalıkların önlenmesi ve yönetimini geliştirmek için gereken eylemleri belirlediler. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Türkmenistan Tarım Bakanlığı, Aşkabat’taki Türk Büyükelçiliği ve Türkiye Tarım ve Orman Bakanlığı temsilcileri tarafından yapılan sunumlar ile buğday pası hastalıklarıyla ilgili mevcut durum hakkında değerli bilgiler ve veriler paylaşıldı. Çalıştay, sürdürülebilir tarım uygulamalarının, üretkenliğin artırılmasının ve çiftçilerin yaşam standartlarının iyileştirilmesinin yanı sıra ülkeler ve FAO gibi uluslararası örgütler arasında güçlendirilmiş işbirliğinin önemini ortaya koydu.

Çalıştaydan çıkan sonuçlar, kapsamlı bir Ulusal Strateji ve Acil Durum Planı çerçevesinde buğday pası hastalıklarının önlenmesi ve yönetimi için bir dizi öneriyi içeriyor. Strateji, aynı zamanda hastalıkların etkili bir şekilde önlenmesi ve yönetilmesi için gerekli kurumsal koordinasyon, özel eylemler ve görev dağılımına ilişkin tavsiyeleri kapsıyor.

Bilgi alışverişi ve değerlendirmelerin ardından katılımcılar, proje ve FAO-Türkiye Ortaklık Programı tarafından sağlanan destek ve işbirliği fırsatlarını takdirle karşıladılar. Ayrıca, Türkmenistan’da buğday pası hastalıklarının önlenmesi ve yönetimi için bir Ulusal Strateji ve Acil Durum Planı geliştirilmesine yönelik yapılan çabalar için teşekkürlerini ifade ettiler. Çalıştayda ortaya konan bilgiler, strateji ve acil durum planının temelini oluşturacaklar. 

Katılımcılar, ülkedeki buğday pası hastalıkları yönetim çabalarının, hastalık önleyici tedbirleri önceliklendirme, hastalığa dirençli çeşitleri geliştirmek için güçlü bir buğday ıslah programı oluşturma ve tohum üretim sektörünü güçlendirme yoluyla daha da güçleneceği konusunda görüş birliğine vardılar. Ortaya konan öneriler ayrıca, güçlü bir izleme ve erken uyarı yapısının oluşturulması, insan kaynakları gelişimine daha fazla yatırım yapılması ve FAO, Uluslararası Kurak Alanlar Tarımsal Araştırma Merkezi (ICARDA) ve Uluslararası Mısır ve Buğday Geliştirme Merkezi (CIMMYT) gibi ulusal ve uluslararası örgütlerle işbirliklerinin güçlendirilmesini içermektedir. Bu çabaların, ithal tohumlara olan bağımlılığı ve kimyasal pestisit kullanımını azaltarak ülkenin buğday üretiminin sürdürülebilirliğini ve tarımsal dayanıklılığını uzun vadede artıracağına inanılmaktadır.

Kapanış oturumunda, Türkiye Tarımsal Araştırmaları Genel Müdürlüğü Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanı Suat Kaymak, kurumunun FAO-Türkiye Ortaklık Programı aracılığıyla Türkmenistan ile işbirliği yapmaktan memnuniyet duyduğunu belirtti. Türkmenistan Tarım Bakanlığı’ndan Kıdemli Pas Araştırmacısı Kerimnazar Mametgulov, projeden alınan destek için duyduğu memnuniyeti ifade etti. FAO Tarım Uzmanı ve projenin teknik lideri Fazıl Düşünceli, “çalıştayın projenin önemli bir etkinliği olduğunu ve sonuçlarının ülke genelinde daha etkili bir buğday pası hastalıkları yönetimi için gerekli olan güçlü bir ulusal strateji ve eylem planının temellerini oluşturacağını” belirtti. Düşünceli, çalıştayın kapanışını, çalışmanın proje kapsamında diğer ülkeler için de iyi bir örnek teşkil edeceğini ekleyerek gerçekleştirdi.

FAO-Türkiye Ortaklık Programları Hakkında

FAO-Türkiye Ortaklık Programları, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan, ve diğer ilgili ülkelerde gıda güvenliğinin sağlanması, kırsal yoksulluğun azaltılması, sürdürülebilir orman yönetimi, çölleşmeyle mücadele ve ekosistemlerin korunmasına destek olmayı amaçlar.

2007’de kurulan FAO-Türkiye Gıda ve Tarım Ortaklık Programı’nın (FTPP) ilk fazı, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini temsilen Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sağlanan 10 milyon ABD Doları tutarındaki güven fonundan finanse edildi. Programın ilk fazı olan 2009-2015 yılları arasında 16 ülkede 28 proje uygulandı. 2014 yılında, Türkiye Cumhuriyeti’nin 20 milyon ABD Doları tutarındaki ek finansmanı ile FTPP’nin ikinci fazı ve aynı zamanda 

FAO-Türkiye Ormancılık Ortaklık Programı (FTFP) başlatıldı. Böylece Türkiye’nin bu Programlar çerçevesindeki toplam katkısı 30 milyon ABD Doları’na ulaştı.